ΕΠΙΤΥΜΒΙΑ ΣΤΗΛΗ, Ο ΕΦΗΒΟΣ ΤΗΣ ΝΙΣΥΡΟΥ, ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ

  • Ο έφηβος της Νισύρου στο μουσείο Κωνσταντινουπόλεως
    Η φωτογραφία είναι του καθηγητού-αρχιτέκτονα κ. Σπύρου Ι. Κουρούνη.

  • Η πινακίδα που συνοδεύει το έργο στο μουσείο. Υπάρχει και η τουρκική ονομασία της Νισύρου, Συκόνησο.
    Η φωτογραφία είναι του καθηγητού-αρχιτέκτονα κ. Σπύρου Ι. Κουρούνη.

  • Γύψινο αντίγραφο στο Πανεπιστήμιο της Ρώμης. Τοποθετήθηκε με τη φροντίδα του Νισύριου καθηγητού κ. Σπυρ. Ι. Κουρούνη.
    Η φωτογραφία είναι του καθηγητού-αρχιτέκτονα κ. Σπύρου Ι. Κουρούνη.

Στο αρχαιολογικό μουσείο της Κωνσταντινουπόλεως εκτίθεται επιτύμβια στήλη, γνωστή ως "Ο ΕΦΗΒΟΣ ΤΗΣ ΝΙΣΥΡΟΥ", φωτογραφία και περιγραφή της οποίας ακολουθεί.

Χρονολογείται μεταξύ των ετών 480-450 π.Χ. είναι από μάρμαρο, με ύψος 1,83 μ. πλάτος 54-62 εκ. και τεχνοτροπίας που χρησιμοποιείτο κυρίως στην ανατολική Ελλάδα. Πιθανότατα, ήταν τοποθετημένη σε τάφο αθλητού.

Η ιστορία της στήλης αυτής είναι η ακόλουθη:

Η στήλη αυτή ανευρέθη το 1897 κατά τη διάρκεια εκσκαφής στο κτήμα Παπάτσου στο Μανδράκι Νισύρου και για να αποφευχθεί η αρπαγή της από τους Τούρκους κατακτητές, εκρύβη στο προαύλιο του Ναού της Παναγίας της Ποταμίτισσας.

Το 1900 όμως, οι Τούρκοι πληροφορήθηκαν την ανεύρεση της στήλης, την κατέσχεσαν και την απέστειλαν στην Κωνσταντινούπολη με πλοίο της Τελωνοφυλακής, το οποίον αφίχθη ειδικώς για το σκοπό αυτό στη Νίσυρο.Τη σκηνή της μεταφοράς στο λιμάνι του νησιού και της φορτώσεώς της στο πλοίο, παρηκολούθησε νεαρός τότε, ο μετέπειτα αρχαιοδίφης και ερευνητής κάθε αρχαίου μνημείο της Νισύρου, συμπατριώτης μας αείμνηστος Λάζαρος Κοντοβερός, ο οποίος με έμμετρο τρόπο κατέγραψε τα αισθήματα που τον πλημμύριζαν βλέποντας την αρπαγή ενός εξαιρέτου δείγματος του πολιτισμού της πατρίδας του. Αργότερα, τον Ιανουάριο του 1958, κάτοικος των ΗΠΑ πλέον, δημοσίευσε σχετικό άρθρο στην ομογενειακή εφημερίδα ΑΤΛΑΝΤΙΣ περιγράφοντας το ανωτέρω συμβάν.

Το άρθρο αυτό δημοσιεύθηκε και στον 19ο τόμο των ΝΙΣΥΡΙΑΚΩΝ ΧΡΟΝΙΚΩΝ Δεκέμβριος του 1957, που συμπεριλαμβάνεται στην ιστοσελίδα αυτή στο Κεφ. ΕΚΔΟΣΕΙΣ. Τέλος, τόσο το άρθρο, όσο και το αναφερθέν ποίημα, περιλαμβάνονται στο βιβλίο του Λ. Κοντοβερού ΝΙΣΥΡΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΑ, που εξεδόθη το 1934.

Την προέλευση της στήλης του "Εφήβου της Νισύρου", αποδέχεται χωρίς καμμιά αντίρρηση η διεθνής επιστημονική κοινότης. Εκτενή περιγραφή της, με αναλύσεις, σχόλια και εκτιμήσεις καθώς επίσης και με επιβεβαίωση της Νισυριακής προελεύσεώς της, συναντούμε στις σύγχρονες με την ανεύρεσή της μελέτες των διεθνούς φήμης αρχαιολόγων: α.- "Επιτύμβια στήλη ανακαλυφθείσα εις Νίσυρον". Υπό SALOMON REINACH: Revue Archeologique, 1901, σελ. 158. β.- "ΣτήλητηςΝισύρου". Υπό ΗENRI LECHAT: Revue des Etudes Grecque XVI (1901), σελ. 420. γ.- "Επιτύμβιος στήληενόςδισκοβόλου" Υπό GUSTAVE MENDEL: Catalogue des Sculptures Grecques.Vol.1 No 11 σελ. 73. O GUSTAVE MENDEL ήταν επιμελητής των αρχαιοτήτων του μουσείο της Κωνσταντινουπa